Houtrot repareren: een checklist

Houtrot betekent in feite dat het hout voor langere tijd erg vochtig is geweest. Als gevolg van het vocht gaat het hout rotten. Een vochtpercentage van 20% is nodig om het hout te laten rotten. Het is eenvoudig te herkennen door te drukken op het hout met je vinder of een schroevendraaier, houtrot maakt het hout erg zacht. Houtrot repareren is goed mogelijk, maar nog beter is het om houtrot te doen voorkomen door periodiek onderhoud.

Inhoud
1 – Hoe ontstaat houtrot?
2 – Hoe je houtrot herkent
3 – Houtrot eenvoudig repareren – een checklist
4 – Houtrot voorkomen

Hoe ontstaat houtrot?

Houtrot is het gevolg van schimmelgroei. Problemen met houten onderdelen, zoals kozijnen, deuren en dorpels ontstaan vaak door houtrot. Er is een houtvochtgehalte van minimaal 20%, temperaturen tussen de 5 en 40 graden en voldoende zuurstof nodig om houtrot te laten ontstaan. Er kan door allerlei redenen vocht in het hout komen. Denk hierbij aan constructiefouten, teveel beplanting of achterstallig onderhoud. De houten delen kunnen absoluut niet tegen teveel vocht en wordt ernstig verzwakt of veroorzaakt verdere gevolgschade zoals lekkages. De snelheid waarmee het hout wordt aangetast is sterk afhankelijk van de houtsamenstelling. Een harde houtsoort zal veel minder snel worden aangetast dan een zachte houtsoort.

Hoe je houtrot herkent

De eerste tekenen, de verkleuring van het hout, is lang niet altijd zichtbaar door de beschermingslaag die op het hout zit. De beschermingslaag is doorgaans het schilderwerk. Ook komt het vaak voor dat aangetast hout overschilderd wordt, met alle gevolgen van dien. Houtrot gaat namelijk niet weg als het kozijn opnieuw geschilderd wordt, het moet actief worden aangepakt. Om houtrot te herkennen dien je op de volgende punten te letten:

• Risicovolle details, met name in de hoeken waar de verflaag barstjes vertoont;
• Het beschermingssysteem: transparante en donker gekleurde systemen houden een extra risico in;
• Houtschade: scheurtjes, openstaande verbindingen, onthechting, beglazingskit en het verschil in verflaag binnen en buiten;
• Onregelmatigheden in de beschermende laag, zoals blazen, bladderen, verkleuring etc.;
• Bruinzwarte verkleuring van het hout;
• Zachte plekken in het hout, controleer dit met een stompe priem (doe dit wel met beleid, het kan verdere schade veroorzaken);
• Klemmende ramen en deuren: door vocht in het hout kan het kozijn gaan zwellen waardoor ze gaan klemmen.

Houtrot in bovenstaande onderdelen is relatief eenvoudig op te lossen. Het kan echter ook voorkomen dat er houtrot in een dragende constructie of dakconstructie van het huis zit. In dat geval is er een direct gevaar. Houtrot verzwakt de constructie aanzienlijk en er is dus kans op instortingsgevaar. Het verhelpen van houtrot in deze delen is een stuk moeilijker. Schakel hier altijd een vakman voor in!

Houtrot repareren: een checklist

Stap 1: zoek de zwakke delen

Houtrot repareren begint met het zoeken naar alle zwakke delen in een kozijn of deur. Zoals in de inleiding al vermeld is, is houtrot opsporen vrij eenvoudig. Ga met een schroevendraaier over het hout heen en bekijk waar het hout zachter aanvoelt dan op andere plekken. Houtrot is niet altijd te herkennen aan een beschadiging in de verflaag, aangezien het ook mogelijk is dat het vocht van binnenshuis komt of al in het hout aanwezig was.

Stap 2: verwijder de verflaag

Nadat de zwakke delen bekend zijn, dient de verflaag verwijderd te worden. Dit kan op verschillende manieren. Het is mogelijk om met een brander of hout föhn de verflaag te verschroeien, hierna kan het eenvoudig afgekrabt worden. Een andere mogelijkheid is een afbijtmiddel waardoor de verflaag opgelost wordt.

Stap 3: verrotte delen uitsteken

Het verrotte hout dient uitgestoken te worden met een beitel. Zorg ervoor dat al het rotte hout goed weggestoken is en laat het hierna drogen. Pas wanneer het hout droog is kan doorgegaan worden met de volgende stap. Als het hout nog vochtig is wanneer het gerepareerd wordt, is het mogelijk dat er opnieuw houtrot ontstaan. Gebruik ook altijd houtrotstop. Hierdoor worden schimmels en organismen in het hout gedood en verdere verrotting van het hout tegengegaan.

Stap 4: houtrotvuller aanmaken en aanbrengen

Hierna dient het hout opnieuw gevuld te worden. Hiervoor moet een houtrotvuller aangemaakt worden. Grote oppervlakten die gerepareerd dienen te worden kunnen opgevuld worden met een stuk hout. De rest kan opgevuld worden met de houtrotvuller. Het is het makkelijkst om dit met een plastic spatel of plamuurmes te doen.

Stap 5: reparatie afwerken

Tot slot dient de reparatie afgewerkt te worden met een beitel en schuurpapier. Op deze manier is het nauwelijks zichtbaar dat er een reparatie heeft plaatsgevonden.

Houtrot voorkomen

Houtrot repareren is een klus die aardig wat kennis en tijd kost. Wij vinden dat voorkomen altijd beter is dan genezen. Om houtrot te voorkomen raden wij aan om periodiek de houten delen in een woning na te lopen. Zo kun je eens per twee jaar een visuele inspectie uitvoeren om hierbij de eerste signalen van houtrot te herkennen en te voorkomen. Preventief onderhoud is op de lange termijn altijd goedkoper dan reactief onderhoud, het repareren van houtrot.

Door periodiek het schilderwerk te laten controleren door een vakman of de inspectie zelf uit te voeren, voorkom je houtrot op lange termijn. Kleine beschadigingen in de verflaag worden tijdig ontdekt en verholpen, waardoor er in principe geen vocht het hout kan binnendringen. Het kan echter ook voorkomen dat er al teveel vocht in het kozijn zat toen het geplaatst werd. Zorg daarom dat je altijd een vakman de kozijnen laat schilderen. Deze weet exact welke omstandigheden ideaal zijn om houtrot te voorkomen. Via Woonderhoud kun je eenvoudig in contact komen met een lokale vakman die weet waar hij over praat.